lễ cúng Tết Nguyên Đán
Tết Nguyên đán là ngày lễ mà bất kỳ người Việt Nam nào cũng mong chờ sau một năm dài. Tuy nhiên, khi Tết đến xuân về cũng có rất nhiều nghi thức quan trọng mà chúng ta cần lưu ý. Bài viết dưới đây của Văn Hoá Đời Sống và chuyên mục Bản sắc Việt sẽ tổng hợp những lễ cúng Tết Nguyên Đán không thể bỏ qua.
Ông Công ông Táo là những vị thần bếp, cả năm quan sát những việc xảy ra trong nhà gia chủ để cuối năm về bẩm báo lại cho Ngọc Hoàng theo quan niệm dân gian.
Ngày 23 tháng Chạp hằng năm, người Việt thường sẽ cúng để tiễn đưa ông Công ông Táo về chầu trời. Mâm cúng ông Công ông Táo thì tùy theo phong tục của mỗi địa phương, thường gồm có gạo, muối, vàng mã,…
Đặc biệt, người dân tin rằng cá chép chính là phương tiện để ông Táo lên trời, vì vậy lễ cúng cũng không thể thiếu đôi cá chép.
Vào đêm giao thừa, các gia đình sẽ phải cúng để rước ông Táo về nhà. Thời gian cúng từ 23 giờ đến 23 giờ 45 phút ngày 30 Tết, lễ vật chuẩn bị cũng tương tự như tiễn ông Táo về trời.
Tất Niên (hay Tết Niên) trong tiếng Hán có nghĩa là kết thúc một năm. Trong ngày 30 Tết, vào buổi sáng, trưa hay chiều tối, các gia đình sẽ làm một mâm cơm cúng tất niên, thỉnh mời gia tiên tiền tổ về ăn Tết với con cháu.
Mâm cỗ cúng tất niên là mâm cỗ quan trọng nhất trong dịp Tết nguyên đán của người Việt. Vì ngoài ý nghĩa lớn nhất là tỏ lòng thành kính với gia tiên thì đó còn là dịp hiếm hoi trong năm các thế hệ trong gia đình quây quần cùng nhau bên mâm cơm đầm ấm.
Thông thường, người dân sẽ gộp chung lễ này với lễ cúng tạ đất vào trưa 30 Tết. Theo truyền thống, lễ đón ông bà thường được bắt đầu vào trưa ngày 30 tháng Chạp hoặc cho đến trước khi thời khắc giao thừa đến.
Mâm cúng ông bà, gia tiên ngày 30 Tết thường có đủ món mặn và cả món chay. Nhiều gia đình còn có thói quen nấu những món ăn mà ngày xưa ông bà mình thích dùng. Cúng lễ đầu tiên là để thể hiện lòng thành kính, tưởng nhớ đến các bậc tiền bối, đấng sinh thành,… sau là dịp để mọi người tụ tập chúc tụng, ăn uống, chuyện trò vui vẻ.
Trong đêm giao thừa, nhiều gia đình thường sẽ chuẩn bị mâm cúng cho cả ở trong nhà và ngoài trời.
Mỗi vùng miền sẽ có những nét đặc trưng riêng trong cách bày mâm cúng đêm giao thừa. Nhưng nhìn chung, mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời có bình hương, hoa, đèn dầu hoặc nến.
Lễ vật gồm: mứt kẹo, hoa, quả, rượu, vàng mã (bao gồm 1 bộ mũ áo giày quan và tiền vàng).
Có thể cúng chay mặn tùy thích. Cỗ mặn thường sẽ có bánh chưng, giò – chả, xôi gấc, thịt gà,… Còn cỗ ngọt và chay sẽ có hương, hoa, đèn nến, bánh kẹo, mứt Tết, rượu/bia và các loại đồ uống khác.
Mùng 1 Tết, ngày đầu tiên trong năm được coi là ngày đặc biệt quan trọng. Bữa cơm cúng sáng mùng 1 Tết là cúng Nguyên đán.
Cỗ cúng có thể mặn hoặc chay tuỳ theo phong tục từng gia đình. Các món trong mâm cỗ được tùy biến theo điều kiện từng gia đình, nhưng không thể thiếu các món ăn cơ bản ngày Tết là bánh chưng, xôi, gà, giò, thịt lợn,…
Nhiều gia đình cho rằng ngày mùng 1 Tết kiêng sát sinh và ăn các món ăn làm từ thịt động vật hoang dã. Vì vậy, họ sẽ lựa chọn cúng các món chay và ăn chay suốt ngày đầu tiên của năm mới.
Cúng thí thực là một nghi thức đầu năm phổ biến trong văn hóa tâm linh của người Việt. Nghi thức này có thể được thực hiện ở nhà hay ở chùa.
Đồ lễ gồm có phần trà và phần thực. Phần trà thì pha nước trà có hương thơm. Phần thực là mâm cơm chay, gồm các đồ ăn từ rau củ quả, không có thịt, sữa tươi hoặc nước cơm, hoa, quả, bánh, kẹo, cháo, gạo, muối.
Lễ cúng kết thúc Tết nguyên đán, ông cha ta hay gọi là cúng hóa vàng, là lễ cúng để tiễn các cụ về lại âm phủ. Tùy từng gia đình, có gia đình chọn ngày mùng 3, mùng 4 hay mùng 5 để làm lễ cúng này.
Theo quan điểm từ xa xưa của người Việt, gọi là lễ cúng hóa vàng vì vào ngày ấy, con cháu có cái sớ, với mấy đồng tiền vàng để đốt cho các cụ chi tiêu ở dưới âm phủ. Vàng mã sau khi được hóa sẽ thành tài sản của các cụ để các cụ phù hộ độ trì cả năm cho con cháu.
Thổ địa là vị thần cai quản đất đai, trạch thổ. Thần tài chính là vị thần cai quản tiền bạc và của cải, đem đến tài lộc cho mọi người, mọi nhà. Người ta không thờ Thần Tài một mình mà thường thờ chung với Thổ Địa (vị thần cai quản đất đai nhà cửa) giúp con người làm ăn phát đạt.
Cuối năm, bàn thờ thần Tài, Thổ địa sẽ được gia chủ trang hoàng dọn rửa gọn gàng để chào đón năm mới.
Ngoài ra, ngày vía Thần Tài thường được diễn ra vào ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Ngày này tất cả mọi nhà, công ty, cửa hàng,… có thờ Thần Tài, đều dâng lên các vị thần hưởng hương, hoa,…
Xem thêm:
Trên đây là bài viết tổng hợp những lễ cúng Tết Nguyên Đán không thể bỏ qua. Văn Hoá Đời Sống hy vọng bạn đã có một số thông tin hữu ích từ bài viết này. Đừng quên chia sẻ bài viết này với mọi người nhé!
Gửi lời chúc đầu tuần ý nghĩa cho người yêu, bạn bè, gia đình là…
Trong cuộc sống sẽ có nhiều lúc bạn gặp khó khăn nhưng không biết phải…
Chúc ngủ ngon là một trong những cách đơn giản nhưng ý nghĩa thể hiện…
Bố mẹ là người quan trọng nhất trong cuộc đời chúng ta, là người duy…
Cuộc sống luôn cần sự cố gắng để vượt qua nghịch cảnh và chiến thắng…
Những lời chúc cuối tuần độc đáo chính là cầu nối trao gửi tình yêu…
This website uses cookies.