Học tập và đời sống

4 công thức tính vận tốc thường gặp trong đề thi năm 2023

Trong cuộc sống thường ngày không ít lần chúng ta sử dụng thuật ngữ “vận tốc”. Vậy vận tốc là gì? Công thức tính vận tốc, quãng đường, thời gian chính xác là như thế nào? Hãy cùng Văn hóa đời sống trong chuyên mục Học tập và đời sống tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Vận tốc là gì?

Vận tốc là tốc độ thay đổi vị trí của một vật trong một hệ quy chiếu nhất định, phụ thuộc vào một hàm thời gian.

Nói một cách dễ hiểu hơn thì vận tốc là quãng đường vật đi được trong một đơn vị thời gian. Đây là đại lượng nhằm thể hiện mức độ nhanh chậm, cũng như chiều (hướng) của chuyển động.

Vận tốc là gì?

Đơn vị của vận tốc phụ thuộc vào đơn vị của quãng đường và thời gian đang xét. Nếu quãng đường tính bằng km và thời gian tính bằng giờ thì đơn vị của vận tốc trong trường hợp này là km/h. Ngoài ra còn có các đơn vị khác như m/s, km/s,…

Sự khác biệt giữa vận tốc và tốc độ

Vẫn có rất nhiều người nhầm lẫn rằng vận tốctốc độ là một. Tuy nhiên, thực chất thì hai khái niệm này thực sự rất khác biệt.

Nếu vận tốc là vectơ có hướng thì tốc độ lại là một đại lượng vô hướng. Tốc độ là độ lớn của vận tốc.

Ví dụ, một xe máy chuyển động với vận tốc không đổi 40 km/h trên một đường tròn có tốc độ không đổi. Khi đi hết một đường tròn thì tốc độ của nó vẫn là 20 km/h, nhưng vận tốc của nó là 0 vì nó đi về vị trí ban đầu.

Sự khác biệt giữa vận tốc và tốc độ

Công thức tính vận tốc

Công thức: v = s/t

Trong đó:

  • v là vận tốc
  • s là quãng đường đi được
  • t là thời gian vật di chuyển
Công thức chung

Ví dụ: Một xe ô tô đi một quãng đường dài 250km trong vòng 5 giờ.

Vận tốc của ô tô là v = s/t = 250/5 = 50 km/h.

Công thức tính quãng đường

Áp dụng từ công thức tính vận tốc chúng ta có thể dễ dàng tính được 2 đại lượng quãng đường và thời gian.

Từ công thức tính vận tốc chúng ta có thể suy ra được công thức để tính quãng đường và thời gian. Công thức tính quãng đường như sau:

S= V x T

Công thức tính quãng đường

Công thức tính thời gian

Công thức tính giời gian như sau:

T= S/V = S/V(tb)

Trong đó:

  • T: thời gian vật thể đi được
  • S: Là quãng đường đi được
  • V: vận tốc di chuyển trên quãng đường thẳng
  • V(tb): vận tốc trung bình của vật trên quãng đường đi
Công thức tính quãng đường

Một số công thức tính vận tốc khác

Công thức tính vận tốc trung bình

Người ta định nghĩa vận tốc trung bình là tỉ số giữa sự thay đổi vị trí của vật trong khoảng thời gian đang xét và khoảng thời gian đó.

Công thức: v (tb) = (r-r0) / (t-t0)

Trong đó:

  • v (tb) là vận tốc trung bình
  • r là vị trí lúc sau, r0 là vị trí lúc đầu
  • t là thời điểm cuối, t0 là thời điểm đầu
  • (r – r0) là độ dịch chuyển
Tính vận tốc trung bình

Ví dụ: Một người đi từ A đến B với quãng đường là 3km và thời điểm đến nơi là 5h. Sau đó người này nghỉ mệt một lúc và tiếp tục đi từ B về đến C lúc 8h với quãng đường là 9km.

Xét quãng đường BC, thì vận tốc trung bình của người này là v (tb) = (r-r0)/(t-t0) = (9 – 3)/(8 – 5) = 2 km/h

Công thức tính vận tốc góc

Vận tốc góc là đại lượng vectơ thể hiện mức độ thay đổi theo thời gian vị trí góc của vật và hướng của sự chuyển động này khi vật chuyển động quay tròn đều.

Công thức: ω = dφ/dt

Trong đó: 

  • ω là tốc độ góc
  • dφ/dt là đạo hàm của góc quay θ sau thời gian t
Tính vận tốc góc

Ví dụ: Góc quay φ = 2𝛑 sau khi quay 50s có tốc độ quay ω là đạo hàm của dφ và dt.

Công thức tính vận tốc tức thời

Vận tốc tức thời cho biết mức độ nhanh chậm của chuyển động của vật tại một điểm bất kỳ trên đường đi.

Công thức: v (tt) = dr/dt

Trong đó:

  • v (tt) là vận tốc tức thời
  • dr / dt là đạo hàm của vị trí theo thời gian
Tính vận tốc tức thời

Ví dụ: Vận tốc tức thời của một xe tải đi quãng đường 100km trong thời gian 6h. Vận tốc tức thời của xe là đạo hàm của vị trí xe theo thời gian.

Bài tập về tính vận tốc

Bài 1:

Quãng đường AB dài 135 km. Ô tô đi từ A đến B hết 2 giờ 30 phút. Tính vận tốc của ô tô, biết dọc đường ô tô nghỉ 15 phút.

=> Giải:

Thời gian ô tô đi quãng đường AB (không kể thời gian nghỉ) là:

2 giờ 30 phút – 15 phút = 2 giờ 15 phút

2 giờ 15 phút = 2,25 giờ

Vận tốc của ô tô là:

135 : 2,25 = 60 (km/giờ)

Bài 2:

Cùng trên một quãng đường 24 km, ô tô đi hết 24 phút còn lại còn xe máy đi hết 36 phút. Hỏi vận tốc xe nào lớn hơn và lớn hơn bao nhiêu km/h?

=> Giải:

Đổi 24 phút = 0,4 giờ

36 phút = 0,6 giờ

Vận tốc của ô tô là :

24 : 0,4 = 60 (km/giờ)

Vận tốc của xe máy là:

24 : 0,6 = 40 (km/giờ)

Vận tốc của ô tô lớn hơn vận tốc của xe máy và lớn hơn là:

60 – 40 = 20 (km/ giờ)

Bài 3

Một ô tô đi từ A lúc 12 giờ 15 phút và đến B lúc 17 giờ 35 phút. Dọc đường ô tô nghỉ trong 1 giờ 5 phút . Hãy tính vận tốc của ô tô, biết quãng đường AB dài 170 km.

=> Giải:

Thời gian ô tô đi và nghĩ là:

17 giờ 35 phút – 12 giờ 15 phút = 5 giờ 20 phút

Thời gian ô tô đi là:

5 giờ 20 phút – 1 giờ 5 phút = 4 giờ 15 phút hay 4,25 giờ

Vận tốc của ô tô là:

170 : 4,25 = 40 (km/giờ)

Xem thêm:

Trên đây là bài viết về khái niệm cũng như những công thức tính vận tốc. Hy vọng thông qua bài viết bạn đã có cho mình những kiến thức bổ ích. Đừng quên chia sẻ bài viết với mọi người nếu bạn thấy hay, hữu ích nhé!

0/5 (0 Reviews)
Thúy Hằng

Recent Posts

50+ câu thơ, bài thơ về áo dài Việt Nam ngắn gọn, hay, ý nghĩa

Áo dài - một trang phục truyền thống của người Việt Nam và tôn lên…

2 giờ ago

130+ stt về áo dài, cap về áo dài hay thả thính về áo dài Việt Nam

Một trend chụp hình được nhiều người yêu thích hiện nay chính là mặc áo…

3 giờ ago

TPBank là ngân hàng gì? Sản phẩm, dịch vụ của TPBank có tốt không?

TPBank là một ngân hàng có tuổi đời khá trẻ nhưng đã nhanh chóng nhận…

19 giờ ago

GPBank là ngân hàng gì? Ngân hàng GPBank có uy tín không?

GPBank là một trong những ngân hàng lâu đời tại Việt Nam, cung cấp nhiều…

22 giờ ago

UOB là ngân hàng gì? Cung cấp dịch vụ nào? Ngân hàng UOB có uy tín không?

Ngân hàng UOB Việt Nam trực thuộc tập đoàn UOB của Singapore, có nguồn vốn…

1 ngày ago

NCB là gì ngân hàng gì? Cung cấp sản phẩm, dịch vụ nào? Ngân hàng NCB có tốt không?

Ngân hàng Quốc Dân là một ngân hàng đã hoạt động lâu năm, có nhiều…

1 ngày ago

This website uses cookies.